تاجیکان در قدم اول نیاز به گفت‌وگو با خود دارند!
تاجیکان متوجه این نیستند که در قدم اول خود شان نیاز دارند که بین خود گفت‌وگو کنند. من تا کنون شاهد گفت‌وگوی جدی میان تاجیکی نبوده‌ام. تاجیکان اختلافات زیادی دارند. برای حل این اختلاف‌ها تا کنون گفت‌وگوهای روشمند و موثری انجام نشده است. مادامی که در این زمینه گفت‌وگو نشود و توافق جمعی در خصوص مسایل کلان بوجود نیاید، بحث‌هایی پیرامون مسایل بیرون قومی به نظر من پیش از وقت و بیهوده است. تاجیکان اول باید روی چند اصل اساسی در مورد مسایل سیاسی، قومی، ملی، فرهنگی و نظامی میان خود گفت‌وگو کنند. از این گفت‌وگوها باید یک خروجی بدست آید. مبتنی بر همین خروجی باید گفت‌وگوهای بیرون قومی اساس گذاشته شود. اگر اصول مورد توافق در داخل قوم شکل نگیرد، گفت‌وگو با سایر اقوام نتیجه خوبی برای تاجیکان به ارمغان نخواهد آورد.
تبلیغ ناخواسته نماینده ویژه پیشین پاکستان برای طالبان
آصف درانی، نماینده ویژه پیشین پاکستان برای افغانستان، گفته که ۶۴ درصد مردم افغانستان از طالبان حمایت نمی‌کنند.
آقای درانی گفته که دوام رابطه طالبان افغانستان با طالبان پاکستان، اسلام‌آباد از گزینه‌های مختلف اعمال فشار بر طالبان از جمله مسدود کردن تجارت با افغانستان کار خواهد گرفت. او افزوده که طالبان در بدل حمایت از تی‌تی‌پی باید دشمنی با پاکستان را بپذیرند و بهای آن بپردازند.
نماینده ویژه پیشین پاکستان با اشاره به فقدان مشروعیت داخلی طالبان گفته که«آنها نباید فراموش کنند که هنوز حتی در داخل کشور به عنوان حاکم مشروع افغانستان، مشروعیت خود را تثبیت نکرده اند. ۶۴ درصد مردم افغانستان از طالبان افغانستان حمایت نمی کند. بنابراین فکر می کنم در حالی که در خانه شیشه‌ای نشسته‌اند نباید سنگ پرتاب کنند. برای آنها بسیار مهم است. پاکستان در تمام مدت در کنار آنها ایستاده است.»
آقای درانی با اشاره به روابط خارجی طالبان گفته که «اگر آنها فکر می کنند که بیش از ۴۰ کشور با آنها رابطه دارند، من فکر می کنم که آنها اشتباه می کنند، هیچ یک از آنها حتی به رسمیت نمی‌شناسند.»
در ماه‌های اخیر روابط طالبان و پاکستان پرتنش بوده و دو طرف همدیگر خود را به حمایت از گروه‌های تروریستی و پناه دادن به تروریستان برای ضربه زدن به طرف مقابل متهم می‌کنند.
یکی از دیپلمات‌های برجسته پاکستانی که پیوسته در باره طالبان اظهار نظر می‌کند، همین آقای آصف درانی نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان است.
اما آماری که آقای درانی در مورد حامیان و مخالفان طالبان در افغانستان ارایه کرده، قابل تأمل است. او گفته که ۶۴ درصد از مردم افغانستان از طالبان حمایت نمی‌کنند. این بدان معنا است که ۳۶ درصد مردم افغانستان از طالبان حمایت می‌کنند.
آقای درانی این آمار را در حالی مطرح کرده که هیچ سندی در مورد چگونگی بدست آمدن آمار ارایه نکرده است. یعنی مشخص نیست که وی این آمار را از کجا بدست آورده است. آیا کدام نظرسنجی صورت گرفته است؟ پاسخ قطعن نخیر است.
نکاتی که در مورد این آمار می‌توان به آن اشاره کرد، به شرح زیر است:
نکته اول، اگر بگوییم که ۳۶ درصد مردم افغانستان از طالبان حمایت می‌کنند، این یک فیصدی بلندی است. در اینجا ناخواسته به نفع طالبان تبلیغ می‌شود. در حالی که واقعیت عینی چیز دیگری است. می‌توان گفت که آمار حامیان طالبان در کل به صورت مجموعی می‌تواند در نهایت تا ۱۰ درصد برسد. ۳۶ درصد با توجه به واقعیت میدانی آمار درشتی است. مردم افغانستان به شکل روز افزونی از طالبان فاصله می‌گیرند. اگر نگاهی به انزجار مردم از طالبان در رسانه‌های اجتماعی داشته باشیم، به سادگی قابل دریافت است که حجم نارضایتی و انزجار بسیار زیاد است. ۳۶ درصد حمایت از یک گروه، در جوامع دموکراتیک میزان حمایت مردم از یک حزب مردمی و مشروع است. طالبان با این همه نفرتی که از آنان وجود دارد، چگونه به ۳۶ درصد حمایت دست یافتند؟
نکته دوم، به احتمال زیاد، آقای درانی این آمار را از محاسبه آمار نفوس پشتون‌ها بدست آورده باشد. یعنی او اول فرض را بر این گرفته که پشتون‌ها همه از طالبان حمایت می‌کنند و سپس آمار پشتون‌ها را ۳۶ درصد در نظر گرفته است. این آمار نیز دقیق و درست نیست. آمارهای تخمینی از کل جمعیت پشتون‌ها در افغانستان چیزی نزدیک به ۳۰ درصد برآورد می‌شود. بنابراین اگر آمار کل پشتون‌ها را ۳۶ درصد اعلام کنیم و در این زمینه به کدام سرشماری معتبر اشاره نکنیم، بازهم یک رویکرد سهل‌انگارانه و مغرضانه است.
نکته سوم، واقعیت این است که همه پشتون‌ها از طالبان حمایت نمی‌کنند. به صورت تخمینی ممکن تعداد حامیان طالبان در میان پشتون‌ها بیشتر از مخالفان طالبان در میان پشتون‌ها باشد اما قطعا این طور نیست که همه صد درصد پشتون‌ها از طالبان حمایت می‌کنند.
نکته چهارم، اظهار نظر در خصوص حامیان و مخالفان یک گروه و یک دولت باید مبتنی بر آمار و ارقام دقیق باشد. آمارها یا باید از منابع معتبر داخلی یک کشور بدست آید یا نهادهای بی طرف بین‌المللی آمارگیری کنند و یا هم مرجعی که آمار اعلام می‌کند، به نظرسنجی خاصی که در این زمینه انجام شده، اشاره کند.
با توجه به نکات فوق می‌توان گفت که اظهارات نماینده ویژه پیشین پاکستان برای افغانستان دقیق و کارشناسانه نیست و به شکل غیر مستقیم و ناخواسته به نفع طالبان می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد.
بهرام بهین
افزایش بیش از ۳ درصدی نرخ دالر در برابر افغانی
رسانه‌ها گزارش داده‌اند که نرخ دالر در برابر افغانی از ۷۲ افغانی در روز گذشته به ۷۴.۲۵ افغانی افزایش یافته است.
ارزش دالر صبح امروز، یک‌شنبه، ۲۳ جدی/دی، ۷۳ افغانی اعلام شده بود، اما طبق تازه‌ترین نرخ در سرای شهزاده، فروش دالر به ۷۴.۲۵ افغانی و خرید آن به ۷۴.۲۰ افغانی رسیده است.
بانک مرکزی تحت مدیریت طالبان نیز نرخ خرید دالر را ۷۳.۸۵ افغانی و فروش آن را ۷۴.۰۵۱ اعلام کرده است.
سیر صعودی نرخ دالر در برابر افغانی از هفته‌ی گذشته آغاز شده است.
بانک مرکزی تحت کنترل طالبان امروز ۱۶ میلیون دالر وارد بازار کرده است.
طالبان در سه سال اخیر، پیوسته نرخ دالر را از طریق عرضه دالر به بازار ثابت نگهداشته‌اند که به باور آگاهان امور اقتصادی، یک راه‌کار موقتی و ناپایدار است.
افزایش نرخ دالر در برابر افغانی پس از آن صورت می‌گیرد که مقام‌های امریکایی در روزهای اخیر، کمک‌های نقدی این کشور به طالبان را مورد شک و تردید قرار داده‌اند.
اعضای کانگرس امریکا پیوسته از دونالد ترامپ خواسته‌اند که کمک‌ها به افغانستان تحت کنترول طالبان را قطع کنند. ترامپ نیز از ارسال‌ها میلیاردها دالر به افغانستان در سه سال اخیر را تعجب برانگیز خوانده است.
انتظار می‌رود که با روی کارآمدن دونالد ترامپ رویکرد دولت امریکا در قبال تغییر کند.
ناظران می‌گویند که اظهارات اخیر مقام‌های امریکایی در خصوص کمک‌های نقدی این کشور به طالبان، باعث کاهش ارزش پول افغانی شده است.
کشورهای اسلامی، منع آموزش دختران را غیراسلامی خواندند و خواهان لغو آن شدند
در پایان نشست دو روزه بین‌المللی در اسلام‌آباد که در مورد چالش‌های فرا راه آموزش دختران در کشورهای اسلامی برگزار شده بود، دبیرکل سازمان همکاری‌های کشورهای اسلامی، منع آموزش دختران در افغانستان را غیرعادلانه و غیراسلامی خواند و خواهان لغو فوری ممنوعیت‌ها علیه درس و تحصیل دختران افغانستان گردید.
در این نشست نمایندگان سازمان همکاری‌های اسلامی-او آی سی، سازمان ملل، بانک جهانی، رهبران مذهبی، فعالان حق آموزش و مقام‌های بلند پایهٔ حکومت پاکستان، همراه با نمایندگان ۴۷ کشور اسلامی و ۱۵۰ سازمان غیردولتی شرکت کرده بودند.
نشست کشورهای اسلامی در پاکستان با صدور یک اعلامیه‌ای به پایان رسید که در آن ۱۷ پیشنهاد مختلف در مورد آموزش دختران و حقوق زنان ارائه شده و تاکید شده که سازمان‌ها و کشورهای مشارکت کننده مکلف بر عملی کردن آن هستند.
آموزش دختران بدون تبعیض جنسیتی، ارتقای ظرفیت دختران برای انواع آموزش‌های دینی و عصری سطح ملی و بین المللی، تاکید بر حمایت بین‌المللی از آموزش و حقوق زنان و دختران و مبارزه با فقر، فراهم آوردن فرصت‌های آموزشی برای دختران محروم از آموزش به علت جنگ و چالش‌های اجتماعی، اعطای بورسیه‌های تحصیلی رایگان و اجرای کارزارهای آگاهی عامه در مورد اهمیت تحصیل دختران و آغاز برنامه‌های آموزشی، از نکات کلیدی اعلامیه نشست کشورهای اسلامی در پاکستان است.
در این اعلامیه به کشورهای اسلامی توصیه شده که در برابر فتواها و افکار افراطی برخاسته از سنت‌های برخی جوامع سنتی، آگاهی دهی را افزایش دهند و از آموزش دختران برای داشتن جامعه سالم حمایت کنند.
طالبان که خود را حاکمان افغانستان می‌دانند در این نشست دعوت نشده بودند.
این نشست در حالی در پاکستان برگزار شده که روابط طالبان و پاکستان به شدت متشنج است. آگاهان می‌گویند که یکی از اهداف پاکستان برای برگزاری چنین نشستی، ایجاد فشار بین‌المللی بر طالبان است تا زمینه انزوای بیشتر طالبان فراهم شود.
سازمان همکاری‌های کشورهای اسلامی و مقام‌های بسیاری از کشورهای اسلامی در گذشته بارها از طالبان خواسته‌اند که ممنوعیت‌ها فرا راه آموزش دختران افغانستان را بردارند و با تضاد شان با آموزش زنان، نام دین اسلام را بد نکنند اما طالبان به این مطالبات بی‌اعتنا بوده و بر اعمال سیاست‌های زن‌ستیزانه خود تاکید داشته‌اند.
در تازه‌ترین مورد، ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان به مقام‌های محلی ولایت کندهار در جنوب افغانستان گفته که قانون امر به معروف و سایر قوانین سخت‌گیرانه طالبان را با جدیت و بدون در نظرداشت فشارهای بین‌المللی اجرا کنند.
طالبان با بستن مکاتب و دانشگاه‌ها، بیش از سه میلیون دختر افغانستان را از درس و تححصیل محروم کرده‌اند. در سه سال و نیم اخیر، صدها اعلامیه از سوی نهادهای حقوق بشری بین‌المللی و جنبش‌های اعتتراضی زنان در برابر این اوامر و دساتیر طالبان صادر شده اما طالبان به کار خویش ادامه داده‌اند.
سربازگیری طالبان از تاجیکان؛ تبلیغات یا تغییرات؟!
وزارت دفاع حکومت خود خوانده طالبان اعلام کرده که ۳۰۰ تن از جوانان در ولایت‌های تخار، بغلان و پنجشیر برای پیوستن به ارتش این گروه ثبت‌نام کرده‌اند. وزارت دفاع این گروه گفته که این جوانان برای طی مراحل اسنادشان به فرماندهی عمومی جلب‌وجذب در کابل منتقل شده و روند ثبت بایومتریک، معاینات بهداشتی و ایجاد […]
مونسه همدم یکی از روزنامه‌نگاران زن و فعال حقوق زنان در پاکستان درگذشت
مرکز خبرنگاران افغانستان در خبرنامه‌ای گفته که مونسه همدم صاحب امتیاز ماهنامه«همدم» و عضو اتحادیه خبرنگاران افغانستان در اثر بیماری در یکی از شفاخانه‌های پاکستان در گذشته و پیکرش روز گذشته در شهر میمنه مرکز ولایت فاریاب به خاک سپرده شد.
بانو همدم از فعالین حقوق زنان و یکی از خبرنگاران با سابقه افغانستان بود. او در سال ۱۳۹۶ ماهنامه« همدم» را ایجاد کرد که به مسایل زنان می‌پرداخت.
با روی کار آمدن دوباره طالبان، ماهنامه همدم از نشر بازمانده بود اما گفته می‌شود که حدود سه ماه پیش بانو همدم نشر این ماهنامه را از سر گرفته بود.
در خبرنامه مرکز خبرنگاران، در باره نوع بیماری بانو همدم توضیحاتی ارایه نشده اما گفته شده او به دلیل بیماری‌ای که داشت حدود دو هفته پیش برای مداوا به پاکستان منتقل شده بود.
بدلیل نبود شفاخانه مجهز، بسیاری از مردم افغانستان جهت مداوا به کشورهای همسایه می‌روند که مشکلات در توزیع پاسپورت و ویزا موجب هدر رفتن زمان و تشدید بیماری بیماران می‌گردد.
یک عضو کانگرس امریکا خواهان قطع کامل ارسال پول به طالبان شد
آنا پائولینا لونا، عضو کانگرس امریکا گفته که نباید یک«سِنت» دالر امریکا به تروریستانی برسد که امنیت ما را تهدید می‌کنند.
لونا، امروز یک‌شنبه، ۲۳جدی/دی، در صفحه ایکس خود نگاشته که امریکا هفته ۴۰ میلیون دالر به تروریستانی می‌فرستد که امنیت واشنگتن را تهدید می‌کنند.
وی از تصویب لایحه جدیدی که از سوی تیم بورچت تحت عنوان«عدم استفاده از پول مالیه دهندگان برای تروریست‌ها» به کانگرس پیشنهاد شده، حمایت کرده و گفته که این طرح می‌تواند به این حماقت پایان دهد.
تیم بورچت عضو جمهوری‌خواه کانگرس امریکا که از مخالفان سرسخت ارسال کمک نقدی امریکا به طالبان است، از دولت جدید امریکا به رهبری ترامپ خواسته که هر چه عاجل روند ارسال پول به طالبان را متوقف کند.
دولت ترامپ به طور فزاینده‌ای تحت فشار قانون‌گذاران برای قطع کمک مالی به طالبان قراردارد.
آقای ترامپ نیز چند روز پیش از ارسال محموله‌های کمک نقدی امریکا به طالبان که طبق گزارش اداره بازرسی ویژه این کشور برای افغانستان، به بیش از سه میلیارد دالر در سه سال اخیر می‌رسد، اظهار تعجب کرده است.
ناظران می‌گویند که با روی کارآمدن ترامپ احتمال تغییر سیاست امریکا در قبال طالبان وجود دارد.
طالبان اما از ترامپ خواسته‌اند که روابط خود را با این گروه بهبود بخشد و سفارت خود را در کابل بازگشایی کند.
تا ۹ روز دیگر(۲۰ جنوری ۲۰۲۵) دونالد ترامپ به عنوان رییس جمهوری جدید امریکا وارد کاخ سفید می‌شود.
اعتراض بدخشانیان به واگذاری معادن این ولایت به غیربومیان
باشندگان شهرستان/ولسوالی شهر بزرگ ولایت شمال شرقی بدخشان، به آنچه آنان واگذاری معادن این منطقه به افراد و شرکت‌های غیربومی و زورگویی و سودجویی مقام‌های محلی طالبان در این ولایت خواندند، دست به اعتراض جمعی زده و خواهان توقف استخراج معادن این منطقه از سوی طالبان شدند.
معترضان گفته‌اند که طالبان بر خلاف تعهد خود مردم محل را در استخراج معادن سهم نداده و آن را به افراد و شرکت‌های غیربومی واگذار کرده است.
آنان به رسانه‌ها گفته‌اند که برخی از معادن در زمین‌های شخصی مردم موقعیت دارند و مقام‌های محلی طالبان آن را «غصب و به افراد بیرون از منطقه» واگذار کرده‌اند.
اعتراض‌های مردمی در واکنش به واگذاری معادن بدخشان به غیربومیان روز پنج‌شنبه، ۲۰ جدی/دی، آغاز شده است.
مردم بومی بدخشان گفته‌اند که بهره‌برداری از منابع معدنی بدخشان که در ملکیت‌های شخصی مردم واقع شده حق مردم است و واگذاری آن به غیربومیان یک رویکرد زورگویانه و غاصبانه است.
آنان می‌گویند«زورمندان و در راس آن اداره ولایت بدخشان زمین‌های مردم را غصب و آن را به دیگران قرارداد می‌کنند.»
معترضان گفته‌اند که مقام‌های طالبان به جای پاسخگویی، معترضان را «شورشی و بی‌بندوبار» خوانده‌اند که به گفته آنان جفا در حق مردم بومی و زورگیری طالبان از آنان است.
آنها والی طالبان در بدخشان را متهم کردند که معدن طلای واقع شده در منطقه «کورکی» را به چندین نفر غیربومی واگذار کرده و خودش در این قراردادها سهم دارد.
بدخشان یکی از ولایت‌های سرشار از معادن زیر زمینی، نظیر طلا، لاجورد، لعل و سایر سنگ‌های قیمتی است که دست‌نخورده باقی مانده و مردم محل با استفاده از ابزارهای سنتی به شکل محدود از آن بهره‌برداری می‌کنند.
طالبان اما اخیراً روند واگذاری معادن بدخشان و تخار و ولایت‌های شمالی به مردمان جنوبی و شرکت‌های خارجی را سرعت بخشیده‌اند که مردم بومی شمال آن را اشغال‌گری و زورگویی و تاراج دارای‌ها و ثروت‌های زیرزمینی مردم این مناطق می‌دانند.
چندی پیش، منابع مردمی در ولایت پنجشیر نیز ادعای مشابهی را مطرح کرده و به خبرگزاری پورانا گفتند که طالبان پشتون، معادن زمرد پنجشیر را به پشتون‌ها واگذار کرده و موانعی را فرا راه استخراج معادن بوسیله مردمان بومی پنجشیر ایجاده کرده‌اند.
در تخار نیز مردم بومی، چندی پیش مدعی شد که طالبان، زرشویی در این ولایت را ممنوع اعلام کرده و کار استخراج معادن طلا را به شرکت‌های خارجی واگذار کرده است.
طالبان عمدتاً پشتون و از مناطق جنوبی افغانستان هستند که مردم غیرپشتون مناطق شمالی کشور آنان را به اشغال‌گری و تاراج معادن متهم می‌کنند. مردم محل می‌گویند که طالبان محلی غیرپشتون صلاحیت و اختیاری در حفاظت از مردم منطقه و حفظ دارای‌های مناطق شمال ندارند و در خدمت طالبان پشتون و جنوب قرار دارند.
بدخشانیان از نظر قومی عمدتاً تاجیک هستند و از فعالیت نیروهای مسلح مخالف طالبان در این منطقه هر ازگاهی گزارش می‌شود. به همین دلیل، طالبان هر مطالبه مردمی و اعتراض آنان در برابر حق‌تلفی‌ها، شورش علیه خود شان عنوان کرده و به این بهانه به سرکوب بی‌رحمانی مردم اقدام می‌کنند.
تاج‌محمد چاه‌آبی آوازخوان محلی افغانستان در ایران مورد حمله قرار گرفت
نوروز همراز، فرزند تاج محمد چاه‌آبی در یادداشتی در صفحه فیس‌بوک خود از حمله گروهی از مهاجمان به پدرش در شهر شیراز ایران خبر داده و گفته که پدرش در شفاخانه تحت مراقبت جدی قرار دارد.
همراز نوشته که پدرش از سوی «شش تن از افراد اوباش» که معلوم نیست از کدام جناح حمایت می‌شوند، مورد حمله قرار گرفته است.
به نوشته همراز، مهاجمان شب‌هنگام بر پدرش زمانی با «چاقو و قمه» حمله کرده‌اند که در یک محفل عروسی در سعدی شهر شیراز، مصروف آوازخوانی بوده است.
تا اکنون انگیزه‌ی این حمله و هویت عاملان آن روشن نیست.
چاه‌آبی از ولایت شمال شرقی تخار افغانستان و از آوازخوانان محلی‌خوان شناخته‌شده و با سابقه است که آهنگ‌های او طرفداران زیادی دارد.
با روی کارآمدن و ممنوعیت موسیقی و آوازخوانی، بسیاری از آوازخوانان و نوازندگان افغانستان به کشورهای همسایه مهاجر شدند.
