خط و نشان کشیدن طالبان به نویسندگانی که نمینویسند

افغانستان از نظر نوشتن و چاپ کتاب وخیمترین وضعیت را در میان کشورها دارد. در دوره جمهوریت اندکی نوشتن و چاپ کتاب رونق گرفته بود اما با برگشت طالبان به قدرت، میتوان گفت که نوشتن در جغرافیایی به نام افغانستان تعطیل شده است.
اگر یکی از دلایل تعطیل نوشتن، پراگندگی و آوارهگی اهالی قلم و فرهنگ است، دلیل دومی سیاستهای قرون وسطیای طالبان در باره کتاب و نویسندگان است. این گروه به جز کتابهای غیرعلمی و غیرمعیاری مذهبی، بقیه کتابها را تحریم کرده و در چند مرحله از کتابفروشیها جمعآوری کرده است. نوشتن جدی در افغانستان و خلق آثار علمی طراز اول هنوز در افغانستان آغاز نشده است. با این حال کتابهای ترجمه شده از زبانهای انگلیسی و فرانسوی و آلمانی که مغایر معیارهای بدوی طالبان بوده نیز جمعآوری شدهاند.
نویسندگانی که در افغانستان به هر دلیلی گیر ماندهاند، میگویند که انگیزهای به نوشتن ندارند. زیرا در یک شرایط سخت و خفقانآور سیاسی، اقتصادی و امنیتی، نوشتن و خواندن از کارهای اضافی و غیرضروری پنداشته میشوند. در واقع امروزه نویسندگان افغانستان، نه تنها انگیزهای به نوشتن ندارند، بلکه فرصت و امکان نوشتن را هم ندارند و در نتیجه آنان انگار تصمیم گرفتهاند که ننویسند. چون اگر نویسندهای هم همت کند که در این شرایط سخت بنویسد، از سوی طالبان کتابش اجازه چاپ و نشر و فروش نخواهد داشت. این بدان جهت است که نویسندگان متعهد و با مسوولیت نمیتوانند در چنین شرایطی کتابی بنویسند که در تایید سیاست و حاکمیت جابرانه موجود باشد. در این شرایط نویسندگان متعهد اگر دستی به قلم ببرند، از نقد و نفی رژیم حاکم شروع خواهند کرد. اگر چنین نکنند و برای دلخوشی طالبان بنویسند، نویسنده نخواهند داشت و اعتبار شان به حیث نویسنده نیز در جامعه از بین می رود. در نتیجه نویسندگان نمینویسند.
اما طالبان بیاعتنا به اینکه نویسندگان به نحوی نوشتن را تحریم کردهاند، به آنان خط و نشان میکشند که چنین و چنان بنویسید.
عتیقالله عزیزی، معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان، به تازگی گفته که به کتابهای مغایر«ارزشهای جامعه و فرهنگ افغانی» باشد، مجوز نشر داده نخواهد شد. او از نویسندگان خواسته که آثاری را خلق کنند که بازتابدهنده «واقعیتهای افغانستان» باشند.
وی امروز در نشستی که تحت عنوان «کتاب برای همه» برگزار شده بود، گفته که نشر کتابهایی که «به وحدت ملی آسیب میرسانند» ممنوع است و افزوده که «این ممنوعیت براساس خواست مردم بوده و آن دسته از کتابهایی که به وحدت آسیب میرسانند، ممنوعاند.»
معاون وزارت اطلاعاتت و فرهنگ طالبان تاکید کرده که نویسندگان باید از نوشتن کتابهایی که زبان، قوم یا شخصی را ستایش میکند، خودداری کنند.
میتوان گفت که اظهارات اخیر این مقام طالبان در واقع گسترش دامنه آثار نوشتاری ممنوعه در افغانستان است. قبلاً طالبان تاکید شان این بود که کتابهای به گفته آنان مغایر ارزشهای اسلامی اجازه چاپ و نشر ندارند اما حالا طوریکه دیده میشود، آنان دایره شمولیت آثار ممنوعه را وسیع ساخته و از کتابهایی در مورد قوم، زبان و اشخاص نوشته میشوند، نیز به عنوان آثار ممنوعه یاد کرده است.
گرچه او به گونه مشخص از قوم و زبان خاصی یاد نکرده اما میتوان حدس زد که هدف او از زبان، زبان فارسی است، از قوم، اقوام غیرپشتون و از اشخاص نیز شخصیتهای برجسته سیاسی-نظامی غیرپشتون است که از سوی طرفداران شان مورد ستایش قرار میگیرند. زیرا اگر چنین نباشد، طالبان خود در کتابهای درسی مکاتب، رهبران خود را به معرفی گرفته و آنان را مورد ستایش قرار دادهاند.
در واقع مشخص است که هدف معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان یک حوزه خاص زبانی، قومی و مجموعهای از شخصیتهای سیاسی-نظامی و قومی است که مورد ستایش اقوام غیرپشتون قرار دارند. گزارشهایی به نشر رسیده که طالبان مثلا کتابهایی که در باره کارنامه احمدشاه مسعود و برخی از رهبران سیاسی غیرپشتون نوشته شدهاند، را جمعآوری نمودهاند.
زبان مورد نظر طالبان که نباید مورد ستایش قرار گیرد، نیز باید زبان فارسی باشد. چون سیاستهای طالبان در راستای حمایت از زبان پشتو قرار دارد و فارسیستیزی در رفتار این گروه مشهود بوده است. در ضمن در افغانستان، بیشتر آثار نوشتاری و ادبی که در حوزه زبان نوشته میشود، به زبان فارسی نوشته میشود.
تحریم نگارش در باره قوم نیز اشاره به سیاستهای قومی طالبان دارد. طالبان به طرز آشکاری تبعیض قومی را دامن میزنند. اقوام غیرپشتون در معرض برنامهها و سیاستهای تبعیض طالبان قرار دارند. در این اواخر نویسندگان اقوام غیرپشتون بیشتر در مورد قومگرایی طالبان مینویسند.با توجه به نکات فوق، به نظر میرسد که منظور معاون وزارت اطلاعات و فرهنگ این است که نویسندگان غیرپشتون نباید در باره تبعیضهای قومی و زبانی طالبان و در باره شخصیتهایی که علیه تبعیض و استبداد رزمیدهاند بنویسند.
نویسنده: بهرام بهین
شهری که اقامتگاه رهبر طالبان است، مرگآورترین شهر برای کودکان است

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل-یونیسف، میگوید که میزان مرگومیر نوزادان در ولایت جنوبی کندهار بیشتر از میانگین ملی است.
این نهاد امروز، چهارشنبه، ۱۰ ثور/اردیبهشت، در برگه ایکس خود نگاشته است که قطع کمکها، شمار بیشتری از این کودکان را به کام مرگ میکشاند.
یونیسف با نگرانی از وضعیت بهداشتی وخیم در ولایت کندهار، گفته است که در این ولایت تجهیزات و دارو برای نوزادان فراهم میکند.
پیشتر تام فلیچر معاون دبیرکل سازمان ملل در امور کمکهای بشردوستانه، پس از سفر به کندهار گفت که در چند ماه اخیر، حدود ۴۰۰ مرکز صحی به دلیل کاهش کمکها بسته شده و بیش از سه میلیون تن از خدمات بهداشتی محروم شدهاند.
شهرکندهار، مرکز اصلی قدرت در رژیم طالبان به شمار میرود و ملاهبتالله آخوندازده رهبر غایب این گروه نیز در این شهر مستقر است. منابع امنیتی میگویند که رهبر طالبان حدود سی هزار نفر گارد شخصی برای خود تدارک دیده که از بهترین امکانات لوژیستیکی و تجهیزاتی برخوردارند.
در یک آتشسوزی در پنجشیر، ۱ تن جان باخت و ۲ تن زخمی شدند

منابع محلی در ولایت پنجشیر میگویند که در اثر آتشسوزی در یک نانوایی در شهر بازارک، مرکز این ولایت، یک تن کشته و دو تن دیگر زخمی شدهاند.
به گفته منابع، این رویداد روز سهشنبه،۹ثور/اردبیهشت، بر اثر شارتی برق رخ داده است.
در این رویداد عبدالمبین مالک نانوایی جان باخته، عزیزآقا و میراجان کارگران نانوایی زخمی شدهاند.
زخمیان این رویداد جهت درمان به شفاخانه عنابه این ولایت انتقال داده شدهاند.
به اساس اطلاعات منابع، قربانیان این رویداد باشندگان روستای«قابضان» شهرستان/ولسوالی«رخه» این ولایت بودهاند.
طالبان ۴ جوان را در پروان بازداشت کردند

منابع محلی در ولایت پروان به خبرگزاری پورانا میگویند که استخبارات طالبان ۴ تن از جوانان این ولایت را از شهرستان/ولسوالی جبلالسراج بازداشت کردهاند.
به گفته منابع، جوانان بازداشت شده موسی، هارون، ادریس و نصیر نام داشته و باشنده اصلی روستایهای باقی خیل، حاجی خیل و عابدخیل گلبهار، از مربوطات شهرستان جبلالسراج این ولایت هستند.
منابع میافزایند که طالبان این چهار جوان را روز گذشته سهشنبه،۹ثور/اردیبهشت، هنگام بازگشت از یک محفل عروسی، در مسیر خانههای شان بازداشت کردهاند.
نزدیکان این جوانان میگویند که آنان مصروف کشاورزی و دوکانداری بودند و دلیل بازداشت شان از سوی طالبان روشن نیست.
این در حالی است که طالبان یک جوان اخراج شده از ایران را نیز دو روز پیش از روستای«محمد طیبخیل» گلبهار بارداشت کردند که تا کنون از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست.
باشندگان شهرستان جبلالسراج ولایت پروان میگویند که در این اواخر بازداشت جوانان، نظامیان پیشین و فرماندهان سابق جهادی در این شهرستان افزایش یافته است.
در مواردی اتهام جوانان بازداشت شده، همکاری با جبهات ضد طالبان عنوان میشود.
معاون دبیرکل سازمان ملل: در چند ماه اخیر ۴۰۰ مرکز صحی در افغانستان تعطیل شدند

تام فلچر، معاون دبیرکل سازمان ملل در امور کمکهای بشردوستانه، در سفری که به ولایت جنوبی کندهار، پایگاه اصلی ملاهبتالله رهبر غایب طالبان، داشته نسبت به کاهش کمکها به افغانستان هشدار داده و آن را«حکم مرگ برای میلیونها نفر» خوانده است.
این مقام سازمان ملل، از شفاخانه کندهار دیدن نموده و وضعیت آن را تکاندهنده توصیف کرده و گفته که در این شفاخانه در هر تخت سه تا چهار کودک بستری هستند.
او گفته که در چند ماه اخیر، ۴۰۰ مرکز صحی در افغانستان تعطیل و بیش از سه میلیون نفر از خدمات صحی اولیه محروم شدهاند.
آقای فلچر افزوده که داکتران تصمیم وحشتناکی میگیرند که کدام زندگی را نجات دهند و کارمندان صحی نیز با خطر قطع معاش مواجه هستند.
بر اساس آمار سازمان ملل، در سال جاری میلادی ۲۲.۹ میلیون نفر در افغانستان نیاز به کمکهای بشردوستانه دارند و ۱۶.۸ میلیون نفر آنان برای دریافت کمک در اولویت قرار گرفتهاند.
ناظران میگویند که عامل اصلی قطع کمکهای جهانی به افغانستان حاکمیت طالبان بر کشور است که با سیاستهای سرکوبگرانه داخلی و بیاعتنایی به خواستههای جامعه جهانی، وضعیت وخیم کنونی را خلق کردهاند.
سازمان ملل: محدودیتها بر زنان تا سال آینده حدود ۱ میلیارد دالر به افغانستان زیان میرساند

اداره توسعه بینالمللی سازمان ملل در افغانستان گفته است که محدودیتهای طالبان بر زنان و دختران تا سال ۲۰۲۶ حدود ۹۲۰ میلیون دالر به افغانستان زیان وارد خواهد کرد.
این اداره سازمان ملل امروز چهارشنبه، ۱۰ ثور/اردیبهشت، هشدار داده که افغانستان بهگونهای فزاینده در بحران اقتصادی-اجتماعی فرو رفته و این بحران نابرابریهای اجتماعی، بهویژه وضعیت زنان را وخیمتر کرده است.
در گزارش این اداره آمده که اقتصاد افغانستان بهشدت به واردات و کمکهای بینالمللی وابسته است و ۷۵ درصد جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۴ با ناامنی معیشتی مواجه بودهاند که نشاندهنده افزایش شش درصدی نسبت به ۲۰۲۳، است.
در این گزارش تصریح شده است:«۹۰ درصد خانوادهها در افغانستان با از دست رفتن داراییهای تولیدی، منابع معیشتی، شغل و فرصتهای درآمدی مواجهاند و ناچار به کاهش مصرف روزانه خود شدهاند.»
نهادهای بینالمللی در نزدیک به چهار سال اخیر پیوسته از وخیمتر شدن وضعیت بشری در افغانستان و تعمیق بحران اقتصادی هشدار داده و ابراز نگرانی کردهاند.
ناظران اما میگویند که طالبان به عنوان گروه حاکم، اعتنایی به هشدارهای بینالمللی در مورد وخیم شدن وضعیت اقتصادی و بشری کشور ندارند.
«جنبش فانوس آزادی زنان»: مرگ عابده هشداری برای جهانیان است

یک تشکل زنان معترض افغانستان موسوم به«جنبش فانوس آزادی زنان»، در واکنش به مرگ عابده دختر جوان غوری که خود را در اعتراض به ازدواج اجباری با برادر یک عضو طالبان، آتش زد، گفته است که مرگ عابده هشداری برای جهانیان است.
یکی از اعضای جنبش فانوس آزادی، در ویدیویی میگوید:«روایت مرگ عابده زخمی است که بر جان تمام دختران این سرزمین حک شده است. عابده دختری بود که در برابر ازدواج اجباری با یکی از اعضای طالبان چارهای جز خودسوزی نیافت. او در آتش سوخت اما صدایش در شعلهها خاموش نشد. طالبان بیشرمانه میگویند که هیچ دختری را به زور به نکاح نمیدهند، اما جسد سوخته عابده حقیقت را فریاد میکند. دروغ میگویید، تن سوخته او سندی است شعلهور بر جنایتی که هیچ کسی توان انکارش را ندارد.»
عابده یک دختر جوان در شهرستان تیوره ولایت غور بود که یک روز پیش در اعتراض به ازدواج اجباری با برادر یک عضو طالبان و بازداشت اعضای خانوادهاش از سوی اعضای این گروه، خود را آتش زد و به زندگیاش پایان داد.
طبق گزارش رسانهها، عابده باشنده روستای درزاب نیلی شهرستان/ولسوالی تیوره ولایت غور بود و هنگامی خود را آتش زده که اعضای طالبان به خانه او هجوم برده و قصد گرفتن او نکاح و اجباریاش با برادر یک عضو طالبان را داشتند.
در گزارشها آمده که اعضای طالبان پدر و برادران عابده را از خانه بیرون کرده و با خود بردهاند و در همین اثنا عابده خود را آتش زده و تا آگاه شدن مردم، در میان شعلههای آتش جان باخته است.
ویدیویی از صحنه خاموش کردن آتش توسط مردم محل و فریادهای خانواده عابده به نشر رسیده که نشان میدهد پیکر عابده کاملا سوخته است.
بستگان عابده گفتهاند که عاملان این رویداد آزادانه گشت و گذار میکنند و طالبان به شکایت خانواده او برای مجازات اعضای این گروه ترتیب اثر ندادهاند.