اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، امروز، دوشنبه، ۱۲ عقرب/آبان، با تأکید بر اهمیت موضوع حقابه این کشور از رود هیرمند، گفته که از عملکرد طالبان در قبال تامین حقآبه ایران«ناراضی هستیم.»
وی با اشاره به تلاشهای دیپلماتیک ایران در این زمینه افزود: «جمهوری اسلامی ایران از هر فرصت و ظرفیت گفتوگو استفاده کرده تا طرف افغان را به اجرای تعهدات خود مجاب کند؛ چه در چارچوب معاهده هیرمند که دارای مفاد مشخص و الزامآور است، و چه در خصوص رودخانه هریرود.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در ادامه گفته است:« نبود موافقتنامه مکتوب درباره هریرود به معنای فقدان مسئولیت نیست. بر اساس عرف بینالملل، کشور بالادست موظف به رعایت اصولی است که از منظر حقوقی و زیستمحیطی قابل استناد است.»
وی همچنین به باز شدن بند سلما برای کشتزارهای هرات، ابراز امیدواری کرده که جریان آب حاصل از این اقدام به «سد دوستی» برسد و بخشی از نیازهای آبی ایران را تأمین کند.
آقای بقایی، سفر اخیر کاظم غریبآبادی معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران به کابل را مهم و مؤثر خوانده و گفته است: «در این سفر، سه موضوع کلیدی مورد بررسی قرار گرفت که یکی از آنها موضوع حقابه بود. در جریان مذاکرات، توافق شد که کمیتههای تخصصی از دو طرف تشکیل شوند و نشستهای فنی و کارشناسی برگزار گردد تا نکات مدنظر هر دو کشور بهصورت شفاف و مستند مطرح شود.»
وی ابراز امیدواری کرد که این رفتوآمدها و رایزنیها بتواند زمینهساز تأمین حقابه ایران از مسیر رودخانههای هیرمند و هریرود باشد و همکاریهای آبی میان دو کشور را به مسیر پایدار و سازندهای هدایت کند.
کاظم غریبآبادی، معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه ایران هفته گذشته در سفر به کابل با مقامات ارشد طالبان دیدار و گفتوگو کرد.
طبق گزارش رسانههای ایران، در این مذاکرات موضوعات مختلف مرزی، آبی و حقوقی-قضایی میان دو طرف مورد بررسی قرار گرفت و بر ضرورت تقویت کنترلهای مرزی برای مقابله با قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و تردد عوامل تروریستی تأکید شد.
غریبآبادی با اشاره به موضوعات آبی میان دو کشور، بر اجرای کامل معاهده ۱۳۵۱ هیرمند، تأمین کامل حقابه ایران از این رودخانه، حقابه محیطزیستی تالابهای هامون و تعیین حقوقی رودخانه هریرود تأکید کرد.
بر این اساس، توافق شد نشست کمیساران آب دو کشور در سریعترین زمان ممکن در ایران برگزار شود تا مسائل مربوط به آب در چارچوب تعهدات دو طرف و با رویکردی همکاریگرایانه بررسی گردد.
آب یکی از موضوعات تنشزا در روابط ایران و طالبان بوده است. مقامهای ایرانی بارها از طالبان بخاطر عدم جدیت در تامین حقآبه ایران انتقاد کردهاند.
