فوزیه کوفی، نماینده مردم بدخشان در پارلمان پیشین، گفته است که طالبان پشتونتبار معادن این ولایت را تاراج کرده و محیط زیست را به بهانه استخراج معادن تخریب میکنند.
خانم کوفی، امروز دوشنبه، ۵عقری/آبان، در صفحه اکس خود نگاشته است که طالبان تاجیکتبار به عنوان ابزار مورد استفاده قرار گرفته و جستوجوی طلا توسط طالبان پشتونتبار در بدخشان باعث نابودی محیط زیست و تخریب زمینهای مردم شده است.
چندی پیش شبکه سی ان ان، نیز در گزارشی گفته بود که کشورهای ذیدخل در افغانستان، به ویژه چین، از طریق شبکههای جنایتکار از معادن افغانستان بهرهبرداری میکنند که در فقدان شفافیت و مشروعیت بینالمللی، نگرانیهای جدی را در مورد غارت منابع، تخریب محیط زیست و نقض حقوق بشر برانگیخته است.
باشندگان بدخشان نیز بارها از تاراج معادن طلای این ولایت بدست طالبان پشتونتبار و شرکتهای چینایی همپیمان آنان شکایت کرده و دست به اعتراض زدهاند.
بدخشان یکی از ولایتهای سرشار از معادن زیر زمینی، نظیر طلا، لاجورد، لعل و سایر سنگهای قیمتی است که دستنخورده باقی مانده و مردم محل با استفاده از ابزارهای سنتی به شکل محدود از آن بهرهبرداری میکردند. اما در یکی دو سال اخیر، پیوسته از بدخشان گزارش شده که طالبان غیربومی با شرکتهای همکار چینایی، به استخراج بیرویه معادن طلا در این ولایت اقدام کرده و مردم محل را اجازه بهرهبرداری از معادن نمیدهند.
آنچه تاراج معادن طلای بدخشان خوانده میشود، بارها عامل درگیری میان طالبان محلی بدخشان و طالبان پشتونتبارعنوان شده است. در تازهترین مورد، از بدخشان گزارش شد که دو فرمانده طالبان بر سر استخراج معدن طلا با هم درگیر شدهاند که در این درگیر سه عضو طالبان کشته شدهاند.
یک روز پیش، از درگیری مرزی میان طالبان و مرزبانان تاجیکستان در بدخشان نیز گزارش شد. در این گزارش آمده که شرکت چینی پیمان کار طالبان هنگام کاوش در بستر رود آمو برای استخراج طلا، بستر رودخانه را تخریب کرده که با واکنش مسلحانه مرزبانان تاجیکستان مواجه شده است.
نهادهای مدنی و جریانهای مختلف سیاسی افغانستان بارها گفتهاند که طالبان به دلیل نداشتن مشروعیت داخلی حق و صلاحیت واگذاری معادن کشور به کشورهای خارجی و استخراج معادن را ندارند و هر کشوری که با طالبان در زمینه معادن قرارداد میبندد، در صدد تاراج معادن افغانستان است.
فوزیه کوفی تاجیکتبار و اهل استان بدخشان است. او از زنان فعال و مطرح در حوزه سیاست است و چندی پیش در نشستی با حضور چهرههای سیاسی در اسلامآباد پاکستان نقش محوری داشت. این نشست که نخستین نشست منطقهای در نوع خود خوانده شده، در باره آینده سیاسی افغانستان و تشکیل یک دولت عادلانه و دموکراتیک در افغانستان بحث کرد.
ناظران میگویند که اظهارات اخیر کوفی در مورد تاراج معادن بدخشان از سوی طالبان غیربومی به معنای همسوسازی طالبان بدخشان با روندهای سیاسی در حال شکلگیری در حوزه شمال شرق کشور است. بدخشان بیشترین طالب محلی را در ولایتهای شمال شرق در خود جای داده است. طالبان محلی بدخشان اخیراً بر سر استخراج معادن و آنچه آنان رفتارهای تبعیضآمیز طالبان پشتونتبار با مردم و طالبان بدخشان میخوانند، به شدت از طالبان ناراضی شدهاند. آنان خواهان برکناری والی پشتونتبار این ولایت بودند اما رهبری طالبان، والی سابق را برکنار و به جای آن والی پشتونتبار دیگری را برای این ولایت منصوب کرد.
.