غلام جیلانی داوری نویسنده، زبانشناس و پژوهشگر شناخته شده افغانستان، روز پنجشنبه، ۱ عقرب/آبان، در آلمان در گذشت.
شماری از فعالان فرهنگی و سیاسی در شبکههای اجتماعی درگذشت غلام جیلانی داوری را ضایعه بزرگ به فرهنگ و زبان فارسی دانستهاند.
داکتر محیالدین مهدی، عضو پیشین پارلمان افغانستان و پژوهشگر حوزه مطالعات تاریخی، در باره غلام جیلانی داوری نوشته است:«داوری در دوره مقاومت اول به دوشنبه آمد و خوانش خود از سنگنبشتههای رباطک را در اکادمی علوم تاجیکستان بیان داشت. او شاگرد پروفیسور هومباخ- زبان شناس و ایرانشناس معروف آلمانی- بود؛ او و استادش دارای مکتب ویژهای در این زمینهها بودند.»
آقای مهدی در ادامه نوشته است:«وقتی کتیبه یکاولنگ کشف شد، برخی از زبانشناسان با دستپاچگی تمام، گویا آن را خواندند، و آن خوانش را منتشر و همگانی ساختند. محتوی کتیبه در باره اعمار یک معبد آیین بوداییاست؛ و کسی که این معبد را میسازد، الخیس پسر خراس نام دارد. الخیس میگوید که او را در این کار، پادشاه تاژیک و پادشاه ترک یاری رسانیده است. آن زباشناسان میکوشیدند واژه «تاژیک» را «تازیک» بخوانند، و آن را عرب معنا کنند. به همین منظور ، تاریخ نگارش کتیبه را که سال ۶۲۸م بود- صد سال نزدیک تر از اصل آن نشان میدادند(۷۲۸م)، تا به راحتی بتوانند پای عرب را وارد ماجرا سازند.»
داکتر مهدی میافزاید:«داوری در کنفرانسی که در سال ۲۰۰۳م در وزارت فرهنگ افغانستان دایر شده بود، اشتباه آن خوانش را نشان داد. درخور تذکر است که زبان کتیبههای رباطک و یکاولنگ باختری یا بلخی است.»
آقای مهدی در باره داوری نوشته است:«از داوری آثار گران بهایی به زبانهای فارسی و آلمانی بجا مانده است؛ دو کتاب او به زبان فارسی«واژهی تاژیک و ریشههای آن» و «سنگ نبشتههای باختری»؛ و واژهنامهی زبان باختری به زبان آلمانی است.»
