مجتبی نورزی، معاون پیشین رأیزن فرهنگی سفارت ایران در کابل گفت است که طالبان به پدیدههای فرهنگی نگاه متصلب دارند و با خوانش سختگیرانه از اسلام روز به روز سختگیرتر میشوند و به سمت اصلاح پیش نمیروند.
این مقام پیشین سفارت ایران در کابل به خبرگزاری ابنا گفته است:«میبینیم که بیان اعتقادات و یک انتقاد ساده باعث محکومیت و زندان میشود. ازینرو حق هرگونه اظهار نظری از آحاد مردم گرفته شده است.»
وی وضع مالیاتهای سنگین برای ناشران از سوی طالبان از اقداماتی دانسته که منجر به رکود در بازار کتاب افغانستان شده است.
آقای نوروزی، افزوده که مهاجرت گسترده قشر باسواد، تعطیلی مدارس دخترانه و تعطیلی دانشگاهها از جمله مسائلی است که بازار کتاب افغانستان را تحت تاثیر قرار داده است.
او گفته است: طالبان به تنظیمات کارخانه برگشته است و مدام در حال افزایش ممنوعیتها هستند.»
وی همچنان با بیان اینکه شمار زیادی از نویسندگان مطرح ایرانی در فهرست نویسندگان کتابهای ممنوعه طالبان قرار دارند، گفت:« این کار نوعی ایجاد محدودیت در مسیر روابط فرهنگی دو کشور است.»
وی در ادامه خطاب به مقامهای دولت ایران گفته است: «مسئولان نباید بگذارند همه مسائل فرهنگی دو ملت توسط طالبان تصمیم گرفته و اجرا شود.»
آقای نوروزی بر ضرورت فشارهای اجتماعی داخلی بر طالبان نیز اشاره کرده و گفته است:«بدون فشار اجتماعی جدی از داخل، واکنشهای بینالمللی و منطقهای چندان موثر نیست.»
یک روز پیش رسانههای ایران گزارش دادند که طالبان درخواست تغییر نام شفاخانه امام خمینی در بامیان را دادهاند که با مخالفت سفارت ایران در کابل مواجه شده است.
ایران با طالبان روابط گسترده دارد اما فرهنگیان دو کشور میگویند که این روابط بر مدار ارزشهای فرهنگی مشترک میان دو کشور نمیچرخد و مصلحتهای سیاسی در جانب ایران باعث میشود تا این کشور از فشار لازم بالای طالبان بخاطر اقدامات ضد فرهنگی این گروه استفاده نکند.
یکی از ارزشهای فرهنگی مشترک میان ایران و افغانستان زبان فارسی است. زبان فارسی در افغانستان یگانه زبان بینالقومی است که اکثریت شهروندان با آن تکلم میکنند. در همین حال، هفتاد درصد جمعیت افغانستان را اقوام فارسی زبان تشکیل میدهند.