خبرگزاری پورانا نوشتههای برتر پیرامون مسائل مهم سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و…را از صفحات اجتماعی گزینش و در بخش «نظرها» به نشر میرساند. مسوولیت نوشتهها بدوش نویسندگان است
……
سکهی خیونی مزین با صلیب شکسته یا سواستیکا از خیبر پختونخوا
=============
این روزها شماری از افراد و برگهها تصویر این سکه البته نه با کیفیت تصویری که میبینید، بلکه با کیفیتی به مراتب پایینتر دست به دست کرده و هر کسی آن را بهگونههای مختلفی معرفی نموده است. شماری آن را متعلق به گندهارای کهن به ویژه پیشاور و شماری هم آن را به کشمیر نسبت دادهاند. در این میان بیشترینه طوری وانمود شده که گویا اصل یا روی سکه همین است و شماری هم به اشتباه آن را متعلق به هونها دانستهاند.
در رابطه به این تصویر گفته شود که نه به روی سکه بلکه به پشت یک سکه تعلق داشته و این سکه ربطی به هونها ندارد. این سکه در حوالی سده پنجم میلادی در دورهی فرمانروایی خیونیهای آریایی بر گندهارای کهن (حوالی جنوب افغانستان کنونی تا حوالی شمال پاکستان) ضرب گردیده است. بر روی این سکه که تصویر آن را در نخستین کامنت میتوانید ببینید، هرچند مخدوش، نیمتنهی فرمانروا در پیروی از سنت ضرب سکهی هپتالی و سبک سکههای ساسانی با تاج کنگرهدار نقش بسته و عبارتی ناخوانا به زبان پهلوی در آن قابل دریافت است. بر پشت سکه که تصویر آن را پیوست متن میبینید، صلیب شکستهی بزرگ یا سواستیکا قابل دید است که هلالهایی در هر ربع دایرههای آن نقش بسته و نماد در کل در قالبی با حاشیهای مربعی شکل به نمایش درآمده و از نمادهای کهن مردم هندوآریایی شناخته میشود.
این سکه همراه با سایر آثار تاریخی از کشمیر سماست یا کشمیر سمچ (به پشتو: کشمیر سمڅ) یعنی کشمیرغار یا غار کشمیر که در کوهی در شهر مردان خیبر پختونخوای پاکستان قرار دارد، به دست آمده است. چنین برمیآید که این نواحی از سدهی چهارم تا نهم میلادی یعنی حدود پنجصد سال توسط سلسلهی الخونی/هپتالی یاهم پادشاهی مستقلی با اصالت الخونی/هپتالی اداره میگردیده است.
……
نویسنده: ذبیحالله ساعی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ
برگرفته شده از: صفحه فیسبوک ساعی
