وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در واکنش به نامه سه کشور اروپایی‌ها به شورای امنیت سازمان ملل درباره آغاز فرآیند اسنپ‌بک یا برگشت به تحریم‌ها، این اقدام اروپایی‌ها را «تضعیف کننده تعاملات و همکاری‌های ایران و آژانس»،«تشدید تحریک‌آمیز» و «غیرضروری» خوانده و گفته که آن را قاطعانه رد نموده و به شدیدترین شکل ممکن محکوم می‌کند.
وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز پنج‌شنبه، ۶ سنبله/شهریور، در بیانیه‌ای اعلام کرد که «اعلان غیرقانونی فرانسه، آلمان و انگلیس به شورای امنیت در ارتباط با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) را قاطعانه رد و به شدیدترین شکل ممکن محکوم می‌کند.»
در این بیانیه آمده است: «این اقدام غیرموجه که برخلاف سازوکار حل و فصل اختلافات (DRM) در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) می‌باشد، تلاشی غیرقانونی و ناموجه برای بازگرداندن قطعنامه‌های لغوشده است و آشکارا در مغایرت با قطعنامه ۲۲۳۱ (۲۰۱۵) قرار دارد.»
وزارت خارجه ایران تاکید کرده است: «همان‌طور که در مکاتبات متعدد قبلی با شورای امنیت سازمان ملل متحد تأکید شده، سه کشور اروپایی هیچ صلاحیت حقوقی یا اخلاقی برای توسل به سازوکار موسوم به «اسنپ بک» ندارند. بنابراین اعلان آنان بی‌اعتبار، باطل و فاقد هرگونه اثر حقوقی است.»
ایران در این بیانیه یادآور شده است که سازوکار حل و فصل اختلافات مندرج در برجام، بخشی اساسی و جدایی‌ناپذیر از این چارچوب است که به‌طور هدفمند به‌عنوان یک روند چندمرحله‌ای و مشورتی طراحی شده تا از سوء‌استفاده هر طرفی ــ به‌ویژه کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و انگلیس که خود به تعهداتشان عمل نکرده‌اند ــ جلوگیری کند.
در این بیانیه وزارت امور خارجه ایران به مواضع حمایتی چین و روسیه از ایران اشاره شده و تصریج شده است:«برخی اعضای شورای امنیت، به‌ویژه چین و روسیه، تأیید کرده‌اند که سه کشور اروپایی الزامات سازوکار حل و فصل اختلافات را که در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ پیش‌بینی شده، طی نکرده‌اند. بنابراین اعلان آنان تلاشی معیوب از منظر حقوقی برای سوء‌استفاده از قطعنامه ۲۲۳۱ در راستای دستورکار سیاسی مغرضانه علیه ایران است. افزون بر این، از آنجا که این سه کشور به مدت طولانی تعهدات خود را به‌صورت جدی نقض کرده و با خروج غیرقانونی ایالات متحده و اقدامات قهرآمیز آن همراه شده‌اند، نمی‌توانند ادعای جایگاه «طرف‌های دارای حسن‌نیت» داشته باشند. همچنین نمی‌توانند اقدامات غیرقانونی خود را با استناد به اقدامات جبرانی ایران توجیه کنند؛ اقداماتی که تدریجی، متناسب و کاملاً در چارچوب حقوق قانونی ایران وفق برجام بوده است.»
وزارت خارجه ایران گفته که «اقدام سه کشور در عمل متخلف را پاداش داده و قربانی را مجازات می‌کند.» بیانیه تصریح کرده که این ایالات متحده بود نه ایران که یکجانبه از برجام خارج شد و در سال ۲۰۱۸ تحریم‌ها را بازگرداند. این اتحادیه اروپا/ سه کشور اروپایی بودند نه ایران که تعهدات خود برای کاهش آثار اقتصادی خروج آمریکا را انجام ندادند. این اتحادیه اروپا/سه کشور اروپایی بودند نه ایران که نه‌تنها تعهدات خود را در روز انتقالی (۱۸ اکتبر ۲۰۲۳) اجرا نکردند، بلکه تحریم‌های غیرقانونی جدیدی علیه شرکت های هواپیمایی و شرکت‌های کشتیرانی غیرنظامی ایران اعمال کردند.»
تهران هشدار داده که «این تصمیم سه کشور اروپایی به‌شدت روند جاری تعاملات و همکاری‌های ایران و آژانس را تضعیف خواهد کرد. این تشدید تحریک‌آمیز و غیرضروری با پاسخ‌های مقتضی همراه خواهد بود.»
در ادامه این بیانیه هشدا داده شده است که «مسیری که سه کشور اروپایی برگزیده‌اند، در صورت مهار نشدن، پیامدهای شدیدی برای اعتبار و ساختار شورای امنیت خواهد داشت. توسل به ساز و کار موسوم به اسنپ بک بدون طی روند مقتضی و ارائه مبانی حقوقی معتبر نه تنها اعتماد به تصمیم‌های شورا را تضعیف می‌کند، بلکه صلح و امنیت بین‌المللی را نیز در معرض خطر می‌کند.»
وزارت خارجه ایران از جامعه بین‌المللی خواسته است که به‌طور قاطع اقدام سه کشور یاد شده را رد کنند.
در پایان این بیانیه آمده است که «بیانیه رسمی جمهوری اسلامی ایران در واکنش به این اقدام سه کشور اروپایی به زودی صادر و به عنوان سند شورای امنیت به ثبت خواهد رسید.»
اسنپ‌بک یا میکانیزم ماشه به بازگرداندن خودکار تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران گفته می‌شود که در صورت همکاری نکردن ایران در باره برنامه هسته‌ای و توقف ندادن آنچه روند ساخت سلاح هسته‌ای خوانده می‌شود، تحریم‌های پیشا برجام برخواهند گشت. در توافق برجام جامعه بین‌المللی بسیاری از تحریم‌ها علیه ایران را برداشت مشروط بر اینکه ایران طبق تعهدات خود به جامعه بین‌المللی عمل کند.
پس از حملات هوایی اسراییل و امریکا به ایران برای نابودی برنامه هسته‌ای این کشور، کشورهای اروپایی تهدید کرده بودند که اگر ایران دوباره به همکاری با جامعه بین‌المللی برنگردد، میکانیزم ماشه را فعال خواهند کرد. از آن زمان تا کنون دستگاه دیپلماسی ایران مشغول گفت‌وگو با طرف‌های مختلف بود تا از برگشت این میکانیزم جلوگیری کند. تلاشی که به نظر می‌رسد، با موفقیت همراه نبوده است.
سه کشور اروپایی به شورای امنیت نامه نوشته و از تصمیم خود برای آغاز فعال سازی میکانیزم ماشه خبر داده‌اند.
