وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان حکومت خودخوانده طالبان از «بازگشت» فرید مومندزی، آخرین سفیر جمهوری افغانستان در هند به کابل خبر داده است.
این وزارت امروز، یک‌شنبه، ۲۶ اسد/مرداد، در اعلامیه‌ای گفته که فرید مومندزی در کابل با مولوی عبدالکبیر، وزیر مهاجرین و عودت‌کنندگان دیدار کرده است.
براساس این اعلامیه، آقای مومندزی از همکاری با طالبان ابراز خرسندی کرده و تغییرات کنونی را«مثبت» توصیف کرده است. او آمادگی خود را برای همکاری با طالبان ابراز کرده است.
مولوی کبیر، از مومندزی استقبال کرده و گفته که براساس «عفو عمومی»، هیچ‌کس در مورد وظایف گذشته‌اش مورد پرسش قرار نخواهد گرفت.
سفارت جمهوری اسلامی افغانستان در هند در سوم ماه قوس/آذر سال ۱۴۰۳ خورشیدی تعطیلی دائمی خود را «به‌دلیل چالش‌های مداوم از سوی دولت هند» اعلام کرد.
پس از تعطیلی این سفارت، زکیه وردک، سرپرست قنسولگری افغانستان در بمبئی با برافراشتن پرچم سه رنگ افغانستان اعلام کرد که سرپرستی این سفارت را به عهده گرفته است، اما او نیز پس از اتهام قاچاق طلا، استعفا کرد.
در آن زمان رسانه‌های هندی گزارش دادند که اعلام تعطیلی سفارت افغانستان به‌دلیل اختلافات داخلی و خروج ۲۰ دیپلمات از هند و پناهنده‌شدن آنان در کشور سوم صورت گرفته است.
گزارش‌هایی نیز وجود دارد که هند این سفارت را به طالبان تسلیم کرده است، اما دولت هند تا هنوز رسما این گزارش‌ها را تأیید نکرده است.
آگاهان امور در افغانستان می‌گویند که همکاری آقای مومندزی با طالبان انگیزه‌های قومی و تباری دارد. مومندزی از نظر قومی پشتون است و به همین دلیل به رژیم قومی طالبان پیوسته است. فعالان مدنی و سیاسی در افغانستان، می‌گویند همکاری مقام‌های دولت جمهوری با طالبان به شرط بیعت آنان به طالبان امکان‌پذیر است.
پس از سقوط دولت جمهوری در افغانستان، بسیاری از سفیران کشور، حاضر به همکاری با طالبان نشدند. در این میان برخی از سفرا تحت فشار طالبان مجبور به استعفا شدند، برخی سفرا در برابر طالبان به ایستادگی پرداختند و تعداد اندکی از آنان به طالبان پیوستند. به اعتقاد ناظران، سفرایی که به طالبان پیوسته‌اند، غیر از تعلقات تباری دلیل و منطق دیگری نداشته‌اند.
طالبان از نظر فکری و عقیدتی، در تضاد با جمهوریت و اندیشه‌های دموکراتیک قرار دارند و بیست سال با جمهوریت جنگیدند. در جنگ طالبان با جمهوریت حدود دو صد هزار نیروی نظامی مدافع جمهوریت کشته شدند و صدها هزار غیرنظامی نیز در انفجار و انتحار طالبان کشته و معلول شدند. با توجه به این امر، پیوستن مقام‌های جمهوری به طالبان خیانت به آرمان‌های مردم و نظام جمهوریت و تسلیمی به دشمن تلقی می‌شود. به همین دلیل است که افراد کمی حاضر شده‌اند در چهار سال اخیر با تقبل چنین مسوولیت و بدنامی سنگین به طالبان بپیوندند.
اکثریت مطلق مقام‌های دولت جمهوری با برگشت طالبان به قدرت کشور را ترک کردند و اکنون در تبعید در مخالفت با طالبان به سر می‌برند. طالبان برای برگشت مقام‌های جمهوری کمسیونی را تحت عنوان کمسیون تماس با شخصیت‌های سیاسی و مقام‌های پیشین ایجاد کرد اما این کمسیون موفق نشده افراد شناخته شده دولت جمهوری را به کشور برگرداند. برخی از مقام‌های برگشت کننده که از آنان به عنوان تسلیم شدگان و بیعت کنندگان به طالبان یاد می‌شود، پس از مدتی زندگی در افغانستان دوباره کشور را ترک کرده و طالبان را متهم به وعده خلافی کرده‌اند.
طالبان در سیاست داخلی در خط منافع پشتون‌ها حرکت کرده‌اند. این گروه در راستای غصب و اشغال سرزمین‌های غیرپشتون‌ها، ترور نخبگان غیرپشتون، تضاد با مظاهر فرهنگی و زبانی اقوام غیرپشتون و گسترش تبعیض و نارواداری قومی و مذهبی، حرکت کرده است. حرکتی که انگیزه‌ها و دلایل جنگ و مخالفت غیرپشتون‌ها با این گروه را تقویت کرده است. ناظران می‌گویند که ادامه سیاست سرکوب قومی از سوی طالبان، کشور را بسوی جنگ و بی‌ثباتی بیشتر تا مرز تجزیه پیش می‌برد.
نخبگان جمهوریتی پشتون‌تبار متهم‌اند که در چهار سال اخیر برغم آگاهی از سیاست‌های آشکارا قومی طالبان، به حمایت از این گروه پرداخته و این امر یکی از موانع شکل گیری یک جریان نیرومند مردمی در برابر سیاست‌های سرکوبگرانه طالبان دانسته می‌شود.
نویسنده: بهرام بهین
