آلاسکا به عنوان محل برگزاری نشست ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، و دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در ۱۵ آگوست انتخاب شده است. این خبر در ۸ آگوست توسط خود مالک دفتر بیضی شکل کاخ سفید اعلام شد و کمی بعد، یوری اوشاکوف، دستیار پوتین در امور سیاست خارجی، تأیید کرد: این دیدار در سرزمینی برگزار خواهد شد که تا سال ۱۸۶۷ متعلق به روسیه بوده است.
روسای جمهور آمریکا با سفرهای خود به آلاسکا، آن را خراب نمیکنند – آخرین باری که باراک اوباما در آنجا بود، در سال ۲۰۱۵ بود. در همان سال، پوتین آخرین بار از ایالات متحده بازدید کرد: سپس در نیویورک در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد. او از ژوئن ۲۰۲۱ رئیس جمهور ایالات متحده (جو بایدن، دموکرات وقت) را ندیده است. و آخرین باری که پوتین ترامپ را دید، در سال ۲۰۱۹ در اوساکا، ژاپن، در حاشیه نشست گروه ۲۰ بود.
اوشاکوف گفت، در همان زمان، ترامپ قبلاً برای دیدار مجدد دعوت شده است. آخرین باری که رئیس جمهور آمریکا از روسیه بازدید کرد، در سال ۲۰۱۳ بود، زمانی که اوباما برای رویدادهای گروه ۲۰ به سن پترزبورگ آمد. چرا آلاسکا
پاول کوشکین، پژوهشگر ارشد ISKRAN، به ودوموستی گفت که انتخاب آلاسکا را میتوان با اهمیت نمادین تاریخی و عملی آن برای روسیه و ایالات متحده توضیح داد. به عنوان مثال، پس از آنکه امپراتوری روسیه آلاسکا را فروخت، اروپا به طور فعال در مورد احتمال اتحاد روسیه و آمریکا بحث کرد.
کوشکین به یاد میآورد: «علاوه بر این، در طول جنگ جهانی دوم، آمریکاییها از طریق آلاسکا به اتحاد جماهیر شوروی هواپیما عرضه میکردند.» این کارشناس همچنین این انتخاب را تلاشی برای نشان دادن عدم تمایل به مشارکت متحدان اروپایی در مذاکرات با روسیه میداند.
نیکولای سیلایف، دانشمند علوم سیاسی، میگوید: «نباید اهمیت جلسات بین رهبران ایالات متحده و روسیه در خانههای یکدیگر را فراموش کنیم. این کارشناس استدلال میکند: «مدت زیادی است که هیچ جلسهای بین روسای جمهور در سرزمینهای ملی روسیه و ایالات متحده برگزار نشده است. و اگر قرار است روابط را عادی کنیم، چرا از طریق احیای سنت خوب دیدار با یکدیگر این کار را نکنیم؟»
اجلاس روسای جمهور روسیه و ایالات متحده: چه برنامهای در پیش است؟
کوشکین اضافه میکند که آلاسکا از نظر لجستیکی نیز مناسب است، زیرا نیازی به درخواست از کشورهای اروپایی برای باز کردن حریم هوایی خود برای پروازها نخواهد بود. در فوریه ۲۰۲۲، پوتین و دیگر سیاستمداران عالی رتبه تحت تحریمهای مسدودکننده وزارت خزانهداری ایالات متحده (لیست SDN) قرار گرفتند. قرار گرفتن در این لیست، سفر به ایالات متحده را به طور قابل توجهی محدود میکند، مگر در موارد خاص. با این حال، در آوریل ۲۰۲۵، نماینده ویژه رئیس جمهور روسیه برای سرمایهگذاری و همکاری اقتصادی با کشورهای خارجی، کریل دمیتریف، از ایالات متحده بازدید کرد و مقامات آمریکایی به طور موقت تحریمها علیه او را لغو کردند، سیانان نوشت.
تا به حال، آلاسکا تنها یک بار به مرکز دیپلماسی سطح بالا تبدیل شده است – در مارس ۲۰۲۱، محل برگزاری اولین مذاکرات دوجانبه بزرگ بین ایالات متحده و چین در دوران ریاست جمهوری بایدن بود. در انکوریج، ایالات متحده توسط وزیر امور خارجه سابق، آنتونی بلینکن، و مشاور امنیت ملی، جیک سالیوان، و چین توسط وزیر امور خارجه، وانگ یی، و رئیس سابق دفتر کمیسیون امور خارجه کمیته مرکزی حزب کمونیست چین، یانگ جیچی، نمایندگی میشدند.
چشماندازهای اوکراین
در بحبوحه اعلام جلسه در آلاسکا، در ۹ آگوست، جلسهای در بریتانیا در محل اقامت دیوید لامی، وزیر امور خارجه بریتانیا، با حضور جیمز ونس، معاون رئیس جمهور ایالات متحده، و همچنین مشاوران امنیت ملی از “کشورهای اروپایی” (ترکیب خاص آنها مشخص نشده بود) برگزار شد. همچنین رستم عمروف، دبیر شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین و ولادیمیر زلنسکی، رئیس دفتر رئیس جمهور اوکراین، آندری یرماک، حضور داشتند. به گفته منابع خبری NBC، مقامات اوکراینی علاوه بر ونس، با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، و همچنین کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ (نظارت بر گفتگو با کیف) و استفن ویتکوف (که گفتگو با مسکو را هدایت میکند) ارتباط برقرار کردند.
چند ساعت پس از آن جلسه، رهبران بریتانیا، کییر استارمر، فرانسه، امانوئل مکرون، ایتالیا، جورجیو ملونی، آلمان، فریدریش مرتز، لهستان، دونالد توسک، فنلاند، الکساندر استاب، و رئیس کمیسیون اروپا، اورزولا فون در لاین، بیانیه مشترکی صادر کردند. از یک سو، آنها از تمایل ترامپ برای حل مناقشه اوکراین استقبال کردند. از سوی دیگر، آنها رویکردی را که به نظر آنها میتواند در دستیابی به صلح مؤثرترین باشد، توصیف کردند: ترکیبی از دیپلماسی، حمایت از اوکراین و فشار بر روسیه. در عین حال، امضاکنندگان بر لزوم گفتگو با کیف و ارائه ضمانتهای امنیتی به اوکراین «برای محافظت از حاکمیت و تمامیت ارضی آن» تأکید کردند. به این ترتیب، رهبران کشورهای اروپایی میتوانند به اظهارات ترامپ در ۸ آگوست در مورد احتمال «مبادله سرزمین» بین روسیه و اوکراین پاسخ دهند (زلنسکی در ۹ آگوست اظهار داشت که چنین قصدی ندارد). سیانان، به نقل از منابعی در کاخ سفید، بعداً در ۱۰ آگوست گزارش داد که زلنسکی ممکن است در حدود زمان اجلاس ترامپ و پوتین از آلاسکا نیز بازدید کند.
اما بعید است که او در این اجلاس شرکت کند. به طور خاص، منابع سیانان احتمال شرکت زلنسکی در «برخی جلسات» را رد نکردند و همانطور که یکی از آنها گفت، تنها پس از ارتباط دوجانبه بین پوتین و ترامپ. سیلایف میگوید زلنسکی واقعاً ممکن است به آلاسکا پرواز کند، اما بعید است که یک جلسه سه جانبه در آنجا برگزار شود، از جمله به دلیل موضع روسیه. در ۷ آگوست، پوتین گفت که او «هیچ مخالفتی» با دیدار با زلنسکی ندارد، اما «باید شرایط خاصی برای این امر ایجاد شود.» رئیس جمهور افزود که «متأسفانه، ما هنوز از ایجاد چنین شرایطی فاصله داریم.»
موضوع گفتگو
کوشکین میگوید ریشههای درگیری روسیه و اوکراین میتواند به موضوع بحث رهبران روسیه و ایالات متحده تبدیل شود. مسکو سعی خواهد کرد تا حد امکان این مسائل را پیش ببرد و حداکثر امتیازات را به آن بدهد و موفقیتهای خود را در میدان نبرد تضمین کند. اما این کارشناس تمایل احتمالی ایالات متحده را برای “مانور” در این مورد میبیند. واشنگتن، به نوبه خود، در تلاش است تا از روسیه و اوکراین امتیازاتی کسب کند. دومی، به ویژه، با لفاظیهای زلنسکی مشهود است. کوشکین معتقد است: “در این زمینه، برخی تحریکات از سوی کیف را نمیتوان رد کرد.” ماکسیم سوچکوف، مدیر موسسه مطالعات بینالملل در MGIMO، تأکید کرد که ترامپ میخواهد هر چه سریعتر این موضوع را ببندد و به کار خود ادامه دهد. به طور خاص، به گفته این کارشناس، حضور در آلاسکا همچنین به گفتگو در مورد قطب شمال، جایی که هم سناریوی رویارویی و هم همکاری بین روسیه و ایالات متحده امکانپذیر است، دامن خواهد زد. سیلایف تأکید میکند که موضوع قطب شمال «برای روابط روسیه و آمریکا نسبتاً جدید است و اگر کشورها بخواهند روابط دشوار خود را بهبود بخشند، یادداشت جدید همیشه خوب است». او میافزاید که هم روسیه و هم ایالات متحده علاقهمند به بحث در مورد موضوعات دیگر نیز هستند: خاورمیانه، سوریه و ایران (از جمله عدم اشاعه سلاحهای هستهای) و همچنین فضا. اما دیمیتری نوویکوف، دانشیار دانشکده اقتصاد جهانی و سیاست جهانی در دانشکده عالی اقتصاد دانشگاه تحقیقات ملی، تأکید میکند که پیشرفت قابل توجهی در آنها بدون غلبه بر بحران اوکراین بعید است. به گفته این کارشناس، هنوز نباید انتظار نتایج و پیشرفتهای فوری، به ویژه در جهت اوکراین، را داشت: «دیدار رهبران دو قدرت در چنین زمانی، خود رویداد بزرگی است. و نتایج ملموس به زمان نیاز دارند.»
نشریه: ویدمستی، نویسنده: رومان رومانوف، مترجم: احمد شعیب نعیمی